Czy wiesz, że rola jaką przyjmowałeś w domu rodzinnym odzwierciedla Twoją rolę w związkach, życiu zawodowym i społecznym? Otoczenie od najmłodszych lat kształtuje nasz sposób bycia, interakcji i reagowania na sytuacje. Byłeś osobą do której należało ostatnie zdanie, czy szarą myszką schowaną w zaciszu swojego pokoju? Nauczyłeś się wymuszać wszystko krzykiem i agresją, a może bałeś się reakcji opiekunów i nie wyrażałeś swoich potrzeb?
Zacznij od podróży do swojego dzieciństwa. Przypomnij sobie jak traktowali Cię rodzice. Czy podążali za Tobą, czy to Ty miałeś za zadanie zaspokajać ich potrzeby? Czy wolno Ci było wyrażać swoje emocje? Co czułeś najczęściej? Taka wycieczka w przeszłość i zrozumienie relacji rodzic – dziecko, pomoże Ci uświadomić sobie źródło obecnych problemów. Wróć myślami również do okresu szkolnego i relacji z rówieśnikami. Jak czułeś się z innymi? Czy doświadczyłeś prześladowania, odrzucenia, czy może byłeś tą osobą która przewodzi grupie? Większość z nas ma tendencję do odgrywania jednej roli przez całe życie, np. ofiary, ratownika czy agresora. Natomiast zdrowa, asertywna postawa wymaga pracy nad sobą, nauczenia się wyrażania siebie i właściwej komunikacji.
Ofiara
Jeśli często wchodzisz w rolę ofiary, prawdopodobnie zawsze trafiasz na kiepskiego, „złego” szefa lub partnera. Ten „zły” to wymagający, surowy i dominujący w kontaktach. Być może wychowywałeś się w domu, w którym Twoim zadaniem było podporządkowanie się innym. Może rodzice obarczali Cię winą za trudności i na Tobie wyładowywali swoje emocje. Może byłeś często w domu karany, a w szkole pełniłeś rolę kozła ofiarnego. Przez to w dorosłym życiu bierzesz na siebie winę za sprawy, które Cię nie dotyczą. Czujesz, że to Ty jesteś do niczego. Masz tendencję do wchodzenia w relacje, które Cię krzywdzą. Odtwarzasz w ten sposób rolę, którą znasz najlepiej.
Ratownik
Jeżeli grasz w życiu rolę ratownika, to jesteś tym dobrym, spokojnym, przyjaźnie nastawionym. Prawdopodobnie jesteś osobą, która akceptuje błędy, pomaga i zawsze służy radą. Robisz wiele dla innych, ale niestety często swoim kosztem. Choć każdy chciałaby mieć takiego szefa czy partnera, to życie w takiej roli w dłuższej perspektywie rodzi frustrację i złość. Taka przyjacielska i miła postawa stwarza złudne poczucie bezpieczeństwa, usypia samodyscyplinę i samodzielność innych. Dlatego najczęściej w swoim otoczeniu masz ofiary, którym musisz pomagać i ratować ich z kłopotów. Przez to czujesz się wykorzystywany, bo więcej dajesz niż otrzymujesz.
Agresor
Jeśli grasz rolę dyktatora, każdy szef lub partner okazuje się dla Ciebie za słaby i „za dobry”. Tracisz zainteresowanie ludźmi, którzy są ciepli i mili. Nauczyłeś się w dzieciństwie walczyć i siłą zdobywać to, czego potrzebujesz. Prawdopodobnie agresywny styl komunikacji był dominujący w Twoim otoczeniu. Być może sam byłeś krzywdzony. Teraz idziesz przez życie jak taran, ale za sobą pozostawiasz zgliszcza i skrzywdzonych ludzi. Ta postawa wiąże się również z dużym poczuciem pustki i samotności. Złość to jedyna emocja, którą potrafisz wyrażać. Budzi zagrożenie, ale chroni Cię przed skrzywdzeniem. Pod nią najczęściej kryje się duży lęk i smutek.
Czy dostrzegasz jakieś podobieństwo między swoim stylem reagowania, a którąś z powyższych ról? Jeśli tak, pamiętaj, że nie jesteś już małym dzieckiem, które rodzic może zastraszyć. Nie jesteś tym, który musi podporządkować się innym lub ratować ich z problemów. Jeżeli doświadczasz poniżenia, krzywdy – nie daj się i stanowczo reaguj. Z toksycznymi osobami rozmawiaj otwarcie i tylko o konkretach. Jeśli będzie starać się wywołać w Tobie poczucie winy – bądź pewny siebie i nie daj się wytrącić z równowagi. W komunikacji z każdym kieruj się prostymi zasadami. Rozmawiaj otwarcie, proś o konstruktywną krytykę, sam udzielaj informacji zwrotnej. Jeżeli Ty zastraszasz – uświadom sobie swoje lęki. Odpowiedz sobie na pytanie, przed czym taka agresywna postawa Cię chroni. Ćwiczenia zdrowej i asertywnej komunikacji znajdziesz TUTAJ. Dzięki temu nauczysz się budować otwarte i rozwojowe relacje prywatne i zawodowe.